“NGƯỜI TÀU”

Người Việt chúng ta gọi người gốc Hoa hoặc người từ Trung quốc là “người Tàu” (hoặc “Tầu”). Nhưng gần đây có ý kiến đề nghị là không nên gọi như thế, vì e rằng thiếu lịch sự, xúc phạm, mà nên gọi là “người Hoa” hoặc “người Việt gốc Hoa” thì hơn.

Thật ra có nhiều cách giải thích khác nhau về nguyên do người Việt gọi họ là “Tàu”. Nhưng xét về lịch sử, trong ngôn ngữ Việt Nam tiếng gọi ấy đã có từ nhiều đời trước, vốn không có ý kỳ thị hoặc khinh rẻ. Thí dụ: chúng ta nói uống trà Tàu, đọc truyện Tàu, coi phim Tàu v.v…đều hàm ý đề cao một giá trị đặc biệt. Nếu bây giờ thay đổi, không dùng chữ “Tàu” nữa, phải chăng chúng ta sẽ nói “uống trà Trung quốc”, “đọc truyện Trung quốc” hay “xem phim Trung quốc”? Nhiều lúc chúng ta dùng chữ “Tàu” còn để tỏ lòng khen ngợi. Như  nói “Ăn cơm Tàu, ở nhà Tây”; hoặc như thi sĩ Tản Đà ngày xưa viết câu chuyện “Đàn Bà Tàu” nhằm nêu lên các tấm gương tốt cho phụ nữ noi theo.

Một nho sĩ người Minh tên là Chu Thuấn Thúy (sống vào thế kỷ 17) đã viết cuốn ký sự trong thời gian ông đi qua Việt Nam. Trong sách đó ông nói rằng sỡ dĩ người Việt Nam gọi các di dân từ Trung quốc là “người Tàu”, vì những người nầy đi bằng tàu thuyền sang lánh nạn, định cư tại nước Việt. Có thể nói họ là những “thuyền nhân” (boat people) giống như người Việt chúng ta dùng thuyền vượt biên sau biến cố 1975. Trong quyển “Đứng Vững Ngàn Năm” (tác giả Ngô Nhân Dụng) có trích lời giải thích của học giả Nguyễn Duy Chính rằng thuyền của người Trung Hoa được làm theo hình dạng chiếc máng đựng nước cho ngựa uống nên gọi là “tào thuyền”, dần dần chữ “tào” biến âm thành chữ “Tàu” như ngày nay.

Như thế, gọi người Hoa bằng những danh xưng như người Tàu, người Hán, người Mãn, người Đường v.v…là do sự tích lịch sử, hoàn toàn không mang ý nghĩa yêu hay ghết, trọng hay khinh. Một khi ta cố tránh dùng những chữ đó một cách gượng gạo, là do cái tâm của mình đã có chất chứa sự phân biệt, kỳ thị mà ra. Nếu tâm trí thẳng thắn, tấm lòng trong sáng, tôn trọng nhân nghĩa, đề cao tình “bằng hữu chi giao” thì dù có gọi là “người Hoa” hoặc “người Tàu” cũng chỉ là để bày tỏ một danh xưng trân trọng mà thôi.

Những người tin theo Đấng Christ hẳn học hỏi từ lời dạy của Thánh Kinh rằng: “Ở đây không còn phân biệt người Hi-lạp hoặc người Do Thái, người được cắt bì hay không được cắt bì, người dã man, mọi rợ, nô lệ hay tự do, nhưng Đấng Christ là tất cả và trong tất cả” (Cô-lô-se 3:11).