PHONG TRÀO HAMAS

 

PHONG TRÀO HAMAS, HỌ LÀ AI?

Thứ Bảy, ngày 7 tháng 10/2023, phong trào Hamas phát động một cuộc tấn công bất ngờ vào I-sơ-ra-ên. Đây là một cuộc chiến chưa từng có từ lúc Do-thái trở về lập quốc 75 năm trước. Sau khi làm nổ tung nhiều đoạn hàng rào kiên cố ngăn cách biên giới, binh lính cảm tử Hamas từ dải Gaza tràn vào phía Do-thái giết chết hàng trăm người, làm cả ngàn người bị thương và bắt đi gần 150 tù binh, trong đó có một vài quan chức cao cấp bên chính quyền Do-thái.

Cuộc tấn công kinh hoàng nầy làm chấn động thế giới. Chính phủ của thủ tướng Benjamin Netanyahu tuyên bố tình trạng chiến tranh và thề sẽ thực hiện một cuộc trả thù đẩm máu hòng tiêu diệt tận gốc phong trào mà ông cho là khủng bố nầy. Vậy Hamas là ai? Phong trào của họ có mục đích gì?

Hamas là chữ viết tắt của Harakat al-Muqawarma al-Islamiyya, nghĩa là ‘Phong trào kháng chiến Hồi giáo’, được thành lập ngày 14 tháng 12 năm 1987 bởi giáo sĩ Ahmed Yassin. Mục tiêu của họ là thành lập một nhà nước Hồi giáo của người Palestine. Khẩu hiệu của Hamas: ‘Đấng Allah là mục tiêu, nhà tiên tri Muhammad là hình mẫu, kinh Koran là hiến pháp, Thánh chiến là con đường duy nhất và chết cho Allah là thể hiện lòng trung thành cao cả’. Trong ngôn ngữ Ả Rập, chữ Hamas còn mang ý nghĩa ‘lửa’ hay ‘bầu nhiệt huyết’. Và bởi tư tưởng cực đoan đó họ không công nhận I-sơ-ra-ên, nhất quyết dùng bạo lực tiêu diệt quốc gia Do-thái để thành lập nhà nước Palestine trên vùng lãnh thổ mà họ cả quyết rằng cha ông họ đã từng sinh sống nhiều năm.

Khi nắm quyền cai trị ở dải Gaza, ngoài vai trò quân sự đầy bạo động do lữ đoàn Izz ad-Din al-Qussam phụ trách, phong trào Hamas cũng sinh hoạt mạnh mẽ trong các công tác xã hội. Họ mở trường học, xây cất bệnh viện, trang trải cuộc sống của gia đình binh sĩ và ổn định dân chúng. Tất cả nhờ vào tiền quyên góp từ các nhà hảo tâm người Palestine sống lưu vong khắp nơi trên thế giới. Do đó họ tạo được uy tín lớn trong người dân. Tháng 2 năm 2006, ngoài dự đoán, phong trào Hamas giành chiến thắng cuộc bầu cử Hội đồng lập pháp Palestine và người lãnh đạo của họ là Ismail Haniya đương nhiên trở thành thủ tướng.

Trên bình diện quốc tế, các sử gia, nhà chính trị và giới luật sư ở những nước Tây phương đều xem Hamas là một phong trào khủng bố. Liên minh Âu châu, Úc, Đức, Nhật bản, Canada, Anh và Mỹ đều đặt phong trào nầy ngoài vòng pháp luật. Ngược lại, Nga, Thổ nhĩ kỳ và 57 thành viên các nước Hồi giáo đều có giữ liên lạc với họ. Riêng Iran là nước luôn binh vực, yểm trợ hết mình.

Hamas cai trị dải Gaza rộng 365 cây số vuông với hơn 2 triệu người Palestine. Năm 2007, sau một cuộc đụng độ ngắn với phong trào ôn hòa Fatah, Hamas đã thắng và nắm trọn quyền hành ở dải Gaza. Từ đó những trận chiến lớn nhỏ thường xuyên xảy ra giữa I-sơ-ra-ên và Hamas. Người Do-thái gây sức ép, bao vây kinh tế, hạn chế việc tiếp tế lương thực, thuốc men. Cuộc sống của dân chúng tại đây chịu nhiều thiếu thốn. Điều nầy càng gây căm phẫn, đa số người Palestine cổ vũ cho làn sóng liều chết của Hamas và coi họ là những người ‘tử vì đạo’.

Mặc dù đến năm 2017 Hamas đưa ra một tài liệu chính sách mới với quan điểm ôn hòa hơn, ngôn ngữ cũng hiền lành hơn, nhưng bên Do-thái thì cho rằng Hamas đang đánh lừa thế giới. Một khi lòng tin không còn nữa thì hai bên cứ dùng khí giới mà nói chuyện với nhau. Đã có nhiều trận giao tranh, đã có nhiều người chết. Và hôm nay trận chiến đến hồi quyết liệt. Không biết đến bao giờ lò lửa Trung đông mới tắt, hòa bình mới được phục hồi? Cầu mong ngày ấy sớm đến cho dân chúng bớt cảnh lầm than!

Lê Trần – 10/2023