Dân
Do-thái chỉ có tổng cộng 14 triệu, chiếm 0,2% dân số thế giới. Thế nhưng, trong
lãnh vực chính trị, khoa học và tư tưởng, họ chiếm đến 1/10 những người nổi tiếng.
Nghĩa là cứ 10 nhân vật hàng đầu thì có một người Do-thái hoặc hậu duệ của họ.
Có
thể chính vì xuất sắc quá mà người Do-thái phải chịu nhiều đố kỵ, ganh ghét. Lịch
sử cho thấy dân tộc nầy trải qua biết bao cuộc bách hại, tàn sát. Một trong những
hiểu lầm tai hại, là nhiều người cho rằng dân Do-thái thường kinh doanh trên sự
bóc lột, chèn ép người khác, như cho vay ăn lời cắt cổ chẳng hạn. Họ bị tô vẽ
ra hình ảnh của một cộng đồng hà tiện, coi nặng đồng tiền, không quan tâm đến lợi
ích người khác mà chỉ nghĩ đến cách làm giàu trên xương máu của đồng loại.
Sự
thật có phải như vậy không? Nguyên tắc làm ăn của người Do-thái là gì?
Lần
giở Thánh Kinh chúng ta có thể hiểu được phần nào quan niệm kinh tế của người
Do-thái. Điều cuối cùng trong Mười Điều Răn họ thuôc nằm lòng, là “Ngươi chớ
tham nhà kẻ lân cận ngươi, cũng đừng tham vợ người, hoặc tôi trai tớ gái, bò, lừa,
hay là vật chi thuộc về kẻ lân cận ngươi” (Xuất 20:17). Tinh thần cơ bản của
người Do-thái là không làm phiền người khác, không làm hại người khác. Từ đó họ
có một nguyên tắc vàng khi làm ăn, buôn bán: “Việc mình không muốn thì đừng làm
cho người khác”. Đây không những là tư tưởng kinh doanh mà còn là cơ sở của tôn
giáo người Do-thái. Với căn bản niềm tin đó, họ kinh doanh cách quang minh
chính đại, công bằng và nhân đạo.
Dẫn
chứng một thí dụ. Vào thế kỷ thứ 12 người Do-thái khắp nơi làm ăn rất thịnh vượng.
Trong số họ nhiều người cho vay lấy lời. Thành công nầy dẫn đến sự ganh tị.
Chính quyền thời đó ra lịnh cấm hẳn nghề cho vay. Dầu không thể tiếp tục nữa,
nhưng uy tín của những chủ nợ Do-thái không hề bị suy suyển. Một thời gian sau,
người Ý trổi dậy chiếm lĩnh thị trường cho vay lấy lời, với sự hậu thuẫn của
chính quyền thời đó. Nhưng vì lề lối cho vay của những người Ý (thường gọi là
Lombardo) không đặt nền tảng trên đạo đức của Thánh Kinh nên cuối cùng tiếng
tăm rất xấu.
Chúa
Giê-xu đã từng nêu lên một lối cư xử cao thượng: “Hễ điều chi các ngươi muốn người
ta làm cho mình, thì cũng hãy làm điều đó cho họ” (Ma-thi-ơ 7:12).
Lời
dạy vàng ngọc nầy chẳng những đúng trong lãnh vực thương mại, mà cũng đúng cho
mọi sinh hoạt hằng ngày của đời sống!
No comments:
Post a Comment