NGƯỜI TÀU

 

NGƯỜI TÀU

Người Việt chúng ta gọi người gốc Hoa hoặc người từ Trung quốc là “người Tàu”. Gần đây có ý kiến rằng không nên gọi như thế, vì e thiếu lịch sự, xúc phạm, mà nên gọi là “người Hoa” hoặc “người Việt gốc Hoa” thì hơn.

Thật ra có nhiều cách giải thích về nguyên do người Việt gọi họ là “Tàu”. Xét về lịch sử, trong ngôn ngữ Việt Nam tiếng gọi ấy đã có từ nhiều đời trước, vốn không có ý kỳ thị hoặc khinh rẻ. Thí dụ: chúng ta nói uống trà Tàu, đọc truyện Tàu, coi phim Tàu v.v…đều hàm ý đề cao một giá trị đặc biệt. Nếu bây giờ thay đổi, không dùng chữ “Tàu” nữa, phải chăng chúng ta sẽ nói “uống trà Trung quốc”, “đọc truyện Trung quốc” hay “xem phim Trung quốc”? Nhiều lúc chúng ta dùng chữ “Tàu” còn để tỏ lòng khen ngợi, như nói “Ăn cơm Tàu, ở nhà Tây”; hoặc thi sĩ Tản Đà viết câu chuyện “Đàn Bà Tàu” nhằm nêu lên các tấm gương tốt cho phụ nữ noi theo.

Nho sĩ Chu Thuấn Thúy vào thế kỷ 17 viết cuốn ký sự trong thời gian ông qua Việt Nam. Trong sách ông nói rằng sỡ dĩ người Việt Nam gọi di dân từ Trung quốc là “người Tàu”, vì những người nầy đi bằng tàu thuyền sang lánh nạn, định cư tại nước Việt. Có thể nói họ là những “thuyền nhân” (boat people) giống như người Việt dùng thuyền vượt biên sau biến cố 1975. Trong quyển “Đứng Vững Ngàn Năm” nhà báo Ngô Nhân Dụng giải thích rằng thuyền của người Trung Hoa được làm theo hình dạng chiếc máng đựng nước cho ngựa uống nên gọi là “tào thuyền”, dần dần chữ “tào” biến âm thành chữ “Tàu” như ngày nay.

Như thế, gọi họ bằng những danh xưng như người Tàu, người Hán, người Đường v.v…là do sự tích lịch sử, hoàn toàn không mang ý nghĩa yêu hay ghét, trọng hay khinh. Một khi ta cố tránh dùng những chữ đó một cách gượng gạo, là do cái tâm của mình đã có chất chứa sự phân biệt, kỳ thị. Nếu tâm trí thẳng thắn, tấm lòng trong sáng, thì dù có gọi là “người Hoa” hoặc “người Tàu” cũng chỉ là để bày tỏ một danh xưng trân trọng mà thôi.