TRÍ TUỆ NHÂN TẠO

 

TRÍ TUỆ NHÂN TẠO

Gần đây chúng ta thường nghe nói đến ‘trí thông minh nhân tạo’ hay ‘trí tuệ nhân tạo’ (tiếng Anh gọi là Artificial Intelligence – viết tắt AI), với lắm lời khen và cũng không ít lo âu. Đây là một trí tuệ do con người tạo nên trong lãnh vực máy tính (computer) để giúp máy tính có thể tự học hỏi và tự phát triển sự thông minh của nó giống như con người.

Những áp dụng mà chúng ta có thể thấy hằng ngày, như xe hơi tự lái, phần mềm thông dịch tự động các ngôn ngữ, hoặc làm đối thủ các trò chơi trên điện thoại…Nhưng đó chỉ là những ứng dụng đơn giản. AI còn bao trùm nhiều ngành cao cấp trong khoa học, kỹ thuật và tâm lý mà càng tìm hiểu chúng ta lại càng ngạc nhiên kinh khủng.

Có thể nói trí tuệ nhân tạo không chỉ là một phần mềm được cài đặt trong máy computer hay điện thoại di động mà chúng còn chứa đựng cả trí thông minh của con người. Chúng biết suy nghĩ, biết suy luận để giải quyết các vấn đề, biết cách giao tiếp với con người. Chúng tự học hỏi, tự phát triển, không ngừng tiến bộ. Chính những yếu tố kỳ diệu đó nên cái lợi của AI là vô cùng lớn.

Trí tuệ nhân tạo AI giúp loài người dự đoán được những rủi ro, làm giảm bớt thiệt hại sẽ đến, như báo trước động đất, sóng thần, núi lửa, dịch bệnh hoặc suy thoái kinh tế. Các robot được cài đặt trí tuệ nhân tạo có thể thay con người trong kỹ nghệ sản xuất xe hơi, điều hành máy móc. Chúng có thể làm việc ngày đêm mà không biết mệt mỏi. AI cũng có khả năng làm cho nhân loại thấu hiểu nhau hơn. Chúng giúp làm thông dịch viên, tạo môi trường cho sự học hỏi, xóa bỏ hàng rào ngôn ngữ, chủng tộc và nâng tầng lớp thấp hèn lên địa vị cao hơn.

Nhưng trí thông minh nhân tạo cũng có thể là mối lo của con người. Hãy thử tưởng tượng một ngày kia chúng ta đối diện với một robot thông minh hơn mình bội phần, hiểu biết hơn ta ngàn lần, cách xử lý sắc bén và nhanh hơn gấp triệu lần mà không hề sai sót, không hề mệt mỏi, không hề bệnh tật. Chúng còn có khả năng tự học hỏi, không ngừng tiến bộ. Chúng làm việc nhiều hơn, hiệu quả hơn, nhưng không đòi hỏi tăng lương, không cần nghỉ phép thường niên hay bất ngờ đau ốm. Trước hoàn cảnh đó liệu chúng ta có còn kiêu hãnh, thấy mình là quan trọng hay chỉ còn cảm giác vô dụng, thừa thải và mặc cảm tự ti? Thiên tài khoa học người Anh Stephen Hawking đã từng nói: ‘Sự phát triển toàn diện của trí tuệ nhân tạo có thể hủy diệt nhân loại’.

Năm 2019, cô Sophia, một robot với trí thông minh nhân tạo đã được vương quốc Ả-rập Saudi cấp quyền công dân, nghĩa là từ nay cô hoàn toàn bình đẳng như những công dân khác. Cô sẽ có thẻ thông hành để du hành khắp nơi trên thế giới. Ở bên cô, chúng ta sẽ học hỏi được nhiều điều. Trong khi thời gian trôi qua làm ta già hơn, lú lẩn hơn, yếu đuối hơn, thì cô Sophia vẫn trẻ mãi, vẫn không hề mệt mỏi, và càng ngày cô lại càng thông minh hơn, ứng xử khôn ngoan hơn và sự hiểu biết càng sâu rộng nhiều hơn. Đó là sự thật đau lòng sẽ xảy đến giữa con người bằng xương bằng thịt và con robot với trí thông minh nhân tạo AI.

Gần đây có một dân biểu ở nước Anh đã đưa ra một ý kiến rất kỳ lạ. Ông đề nghị thay thế tất cả Thượng Nghị Sĩ của Anh quốc bằng những robot mang trí thông minh nhân tạo. Ông cho rằng những người máy có thể làm việc hiệu quả hơn, sự hiểu biết sâu rộng hơn cho dân chúng hơn là những vị bô lão già nua, cằn cỗi!