Tuesday, 26 September 2023

NHỮNG NỤ HÔN TUYỆT VỜI

 

NHỮNG NỤ HÔN TUYỆT VỜI

Ngày 11 tháng 4 năm 2019 đức Giáo hoàng đã làm các nhà lãnh đạo nước South Sudan kinh ngạc đến sững sờ khi ngài quỳ gối xuống hôn chân của họ. Cả thế giới cũng vô cùng xúc động nhìn thấy ông cụ 82 tuổi, người đứng đầu tổ chức tôn giáo lớn nhất hoàn vũ, thực hiện một cử chỉ rất khiêm cung, khả ái.

Trong video do văn phòng Vatican phổ biến, đức Giáo hoàng Francis được một trợ lý giúp đỡ để quỳ xuống hôn chân tổng thống Salva Kiir Mayardit cùng hai phó tổng thống Riek Machar và Rebecca Nyandeng de Mabior. Chúng ta có thể nhìn thấy ngài thở dốc đứt quãng, vì bị đau chân mạn tính nên việc đứng lên ngồi xuống rất là khó nhọc.

South Sudan là một quốc gia nghèo khổ nằm ở Phi châu. Dân số 12 triệu người, nhưng cuộc nội chiến đã làm 400.000 người thiệt mạng, hàng ngàn dân chúng lo sợ rời bỏ quê hương đi lánh nạn. Đất nước chìm vào hoảng loạn từ khi thổng thống Kiir sa thải phó tổng thống Machar, buộc tội ông nầy đã cầm đầu cuộc đảo chánh năm 2013. Thế là lực lượng hai bên dùng súng đạn đối đầu nhau suốt 5 năm, gây tang tóc mảnh đất vốn đã cùng cực, điêu linh.

Năm 2018 nhờ quốc tế can thiệp, hai bên đồng ý ký hiệp ước hòa bình, hứa cùng nhau thành lập chính phủ ổn định. Bề ngoài là như vậy, nhưng thực sự bên trong vẫn âm ỉ hận thù. Để đem họ đến gần với nhau, Tổng giám mục Justin Welby của Anh quốc giáo đã nêu lên ý tưởng mời cả ba người là tổng thống và hai phó tổng thống cùng đến Vatican tham dự khóa cầu nguyện và tu học tâm linh. Tại đây đức Giáo hoàng đã đến thăm và cúi xuống hôn lên chân ba nhà lãnh đạo với kỳ vọng vực dậy nền hòa bình đang hồi đổ vỡ, tránh cho quốc gia châu Phi nầy quay trở lại huynh đệ tương tàn.

Khi đứng lên, ngài đã ngỏ lời cùng họ: ‘Đối với ba vị, những người đã ký hiệp ước hòa bình, tôi yêu cầu với tư cách một người anh em rằng hãy giữ hòa bình bằng cả trái tim mình. Sẽ có nhiều khó khăn, nhưng chắc chắn không khuất phục được chúng ta. Tôi bày tỏ hi vọng chân thành rằng sự thù địch cuối cùng sẽ chấm dứt, hiệp định sẽ được tôn trọng và đất nước của quý vị sẽ có một nền hòa bình lâu dài’.

Cơ quan truyền thông Vatican News gọi cử chỉ của vị Giáo hoàng là ‘đáng ngạc nhiên và cảm động, chỉ có thể lý giải trong bầu không khí khoan dung, tha thứ’. Riêng bà phó tổng thống Rebecca de Mabior cho biết việc làm của vị Giáo hoàng khiến bà vô cùng xúc động. Bà nói: ‘Tôi chưa bao giờ thấy bất kỳ điều gì như vậy, nước mắt của tôi cứ mãi trào ra’.

Những người từng đọc Thánh Kinh đều hiểu rằng hành động của vị Giáo hoàng là một bài học nối dài của câu chuyện 2000 năm trước. Trong bữa ăn tối trước khi chịu khổ nạn, Chúa Giê-xu đã cúi xuống lần lượt rửa những đôi chân dơ bẩn của 12 vị môn đồ. Hôm đó Ngài truyền dạy rằng: ‘Ta là Chúa, là Thầy, mà đã rửa chân cho các ngươi, thì các ngươi cũng nên rửa chân lẫn cho nhau’.





 

Tuesday, 12 September 2023

TIỀN ẢO BITCOIN

 

‘TIỀN ẢO’ BITCOIN

Hẳn bạn đã từng nghe nói đến ‘tiền ảo’? Ngày nay có hàng nghìn thứ tiền ảo xuất hiện trên thị trường internet. Bitcoin là thứ tiền ảo ra đời đầu tiên trên thế giới và đã trở nên phổ biến rộng rãi, có nhiều người xử dụng. Bitcoin là gì và lợi hại của nó như thế nào mà càng ngày nó lại được ưu đãi tốt đẹp như vậy? 

Bitcoin được viết tắt là BTC là một loại tiền mã hóa được tạo ra từ năm 2019 bởi một nhóm người lấy bí danh Satoshi Nakamoto. Dĩ nhiên không ai biết họ là ai, dù rằng trên trang mạng họ đã tự nhận là một người Nhật 37 tuổi. Đến năm 2010 thì Satoshi Nakamoto quyết định dứt khoát với BTC, để lại tuyệt phẩm Bitcoin của mình cho Gavin Andressen làm người phụ trách phát triển loại tiền bí hiểm nầy.

Gavin Andressen thực hiện đường lối riêng mình với mong muốn loại tiền Bitcoin tồn tại cách độc lập, không ràng buộc bởi thế giới chính trị, các thể chế ngân hàng và không một ai có quyền can thiệp vào các giao dịch của Bitcoin. Điều đó có nghĩa là Bitcoin không bị một hệ thống nào kiểm soát, ngoại trừ chính người chủ tài khoản của mình. Mỗi người làm chủ tài khoản sẽ có một cái ví riêng. Trong cái ví đó có thể thấy mình làm chủ bao nhiêu tiền và ghi lại những giao dịch mà mình đã thực hiện.

Như bạn biết, khi chúng ta mở một trương mục với ngân hàng, thì trong hồ sơ của ngân hàng đó hầu như biết tất cả thông tin cá nhân của chúng ta. Họ nắm trong tay địa chỉ, số điện thoại, địa chỉ email, các thói quen chi tiêu và lịch sử tín dụng của mình. Ngược lại, với tiền ảo Bitcoin những thông tin cá nhân không hề kết nối với ai, cho nên không ai biết đến chi tiết riêng tư và sinh hoạt của bạn. Bạn cũng không thể truy tìm địa chỉ Bitcoin của bất cứ người nào. Mỗi khi trao đổi một giao dịch, mạng lưới Bitcoin thực hiện rất nhanh chóng, không cần chờ đợi như cách của ngân hàng phải tốn vài ngày, và những dịch vụ nầy cũng khó bị đối phương tìm cách lừa đảo.

Khi Bitcoin mới được trình làng, nhiều người còn rất e dè nên nó chưa được dùng vào việc gì. Nhưng ngày nay, bạn có thể mua hầu như mọi thứ với loại tiền nầy. Các đại gia như Microsoft đã chấp nhận cho bạn thanh toán hóa đơn bằng Bitcoin. Bạn cũng có thể mua vé máy bay bằng tiền nầy ở những hãng hàng không như Air Baltic hay Air Lithuania. Ngay cả việc đặt phòng khách sạn, trả cho bữa ăn ở nhà hàng, đóng góp vào quỹ từ thiện hay đặt cược với sòng bài casino. Giá trị của đồng Bitcoin đã tăng lên 7 lần so với ba năm trước đây.

Để làm chủ Bitcoin trước hết bạn phải nối kết internet, rồi cần tạo cho mình một cái ví Bitcoin. Sau đó bạn có thể bắt đầu mua nó ở nhiều thị trường khác nhau. Bạn có thể trả bằng tiền mặt, chuyển khoản hoặc dùng một loại tiền ảo đang được công nhận để mua. Nhưng vì Bitcoin ngày càng phổ biến và sinh lợi rất nhiều, nên các ông lớn giàu có đã dấn thân vào khiến cho việc làm chủ Bitcoin càng lúc càng khó khăn hơn. Lý do: chỉ có 21 triệu Bitcoin được tạo ra trong hệ thống, muốn thêm cũng không có, nên số lượng được đào ra ngày càng giảm lần. Bạn nên nhớ nếu làm chủ 1 triệu Bitcoin là tương đương với gần 4 tỉ đô-la!

Làm chủ Bitcoin có một số lợi ích như tự mình kiểm soát những gì mình sở hữu, không ai biết đến những giao dịch mua bán của mình. Mọi cuộc trao đổi đều minh bạch và nhất là Bitcoin không thể làm giả được. Tuy nhiên, Bitcoin cũng có những bất lợi. Một số nước chấp nhận và ủng hộ việc giao dịch mua bán bằng Bitcoin, một số nước vẫn còn đặt Bitcoin ngoài vòng pháp luật, bởi vì họ cho rằng các tổ chức tội phạm lợi dụng đồng tiền nầy để trao đổi đồ quốc cấm. Mối lo thứ hai là nếu bạn đánh mất mật khẩu của mình, thì coi như ví tiền của bạn bị mất trắng, vì không ai có thể giúp bạn truy tìm lại được bởi tính chất bảo mật của nó. Tương lai của Bitcoin vẫn còn chưa được xác định rõ ràng. Có người khen ngợi, cũng có người cho rằng tiền mã hóa là một mô hình lừa đảo mới trong thời đại công nghệ internet.

Thôi thì, tất cả mọi điều mình muốn có, muốn làm chủ trong những năm tháng trên trần gian đều là ước nguyện của mỗi cá nhân. Tùy theo niềm tin, tùy theo sở thích mà thực hiện. Có thành công nào không trải qua thử thách? Hãy xăn tay áo lên mà làm chủ Bitcoin. Bạn chỉ cần nắm trong tay 1000 Bitcoin là đã bắt đầu khá giả rồi đấy. Bởi vì như đã nói 1 triệu Bitcoin tương đương với 4 tỉ đô-la. Nếu được thì làm giàu, nở mày nở mặt. Còn như nếu mất thì cũng thêm một bài học để trưởng thành hơn trong cuộc sống. Xin thân ái mời bạn! 





 

 

 

LỜI VÀNG TRÊN BIA MỘ

 

LỜI VÀNG TRÊN BIA MỘ

Dưới tầng hầm của đại thánh đường Westminster ở thành phố Luân-đôn là một khu nghĩa trang, nơi chôn cất những bậc vua chúa, tướng lãnh, anh hùng và những công thần danh giá của nước Anh. Chen giữa phần mộ uy nghi đồ sộ của các vị hào kiệt người ta tìm thấy một bia mộ vô danh bằng đá hoa cương trông rất tầm thường nhưng lại vô cùng nổi tiếng. Hầu như đa số khách đến viếng khu nghĩa trang đều yêu cầu được đến chiêm ngưỡng tấm bia đó, để rồi ai nấy ra về với nỗi xúc động bởi những lời được đã được ghi khắc, mặc dù đây chỉ là phần mộ bé nhỏ, không có đề ngày sinh ngày mất hay một lời giới thiệu bản thân người nằm trong lòng đất.

Xung quanh ngôi mộ đơn sơ là nơi yên nghỉ của rất nhiều người nổi tiếng, những vị hoàng đế của Anh quốc và những bậc tài danh như nhà bác học Newton, nhà nhân chủng học Darwin hay văn hào Charles Dicken. Nhưng chính tại chỗ đơn sơ nầy mới thu hút mọi người và luôn để lại cho khách thập phương ấn tượng sâu đậm, có thể làm thay đội quan niệm sống và cuộc đời của họ. Và đây là những lời đã được khắc trên bia mộ:

Khi tôi còn trẻ và tự do, trí tưởng tượng của tôi không có giới hạn, tôi mơ mộng thay đổi vận mệnh của thế giới.

Rồi khi trưởng thành, khôn ngoan hơn một chút, tôi nhận biết mình không thay đổi được thế giới, vì vậy tôi rút ngắn ước mơ của mình và quyết định chỉ thay đổi đất nước tôi.

Nhưng đến những năm cuối cuộc đời, tôi biết mình cũng không thay đổi được gì cho đất nước, tôi quyết định chỉ cố gắng thay đổi gia đình và những người thân bên cạnh.

Than ôi, điều nầy cũng không thể làm được. Bây giờ, lúc sắp lìa đời tôi chợt nhận ra: Nếu như tôi bắt đầu thay đổi chính bản thân mình trước, lấy mình làm tấm gương, thì có thể thay đổi được gia đình mình. Rồi với sự yễm trợ, động viên của gia đình, tôi có thể làm gì đó thay đổi đất nước. Và biết đâu tôi thậm chí có thể làm thay đổi cả cộng đồng nhân loại’.

Đã có nhiều nhà lãnh đạo thế giới khắc dạ ghi tâm khi đọc những giòng chữ nầy, xem như bài học giáo lý của cuộc sống. Một trong những người đó là anh hùng cách mạng Nam Phi Nelson Mandela. Ông lấy những lời vàng trên bia mộ làm chìa khóa cho sự nghiệp chính trị của mình. Từ một thanh niên chạy theo chính sách phân biệt chủng tộc đầy bạo lực, ông đã tự cải biến chính bản thân và từ đó thay đổi tư duy của gia đình, bạn hữu. Rồi sau nhiều năm tù ngục, ông đã đi ra thay đổi vận mệnh đất nước. Bây giờ cả thế giới đều ngưỡng mộ và theo gương tranh đấu kiên cường của ông.

Cải biến chính bản thân, mang trong mình tấm lòng lương thiện có thể thay đổi xã hội chung quanh và làm cho thế giới ngày càng tươi đẹp.

 




 

 

 

Monday, 11 September 2023

GIỌT NƯỚC MẮT THA HƯƠNG

 

GIỌT NƯỚC MẮT THA HƯƠNG

‘Ai về nước Nam cho tôi về với’ tưởng là câu nói diễn tả tâm trạng đồng hương tị nạn, trong những năm đầu lưu lạc quê lạ, xứ người. Nhưng không, đó là lời được khắc trên bia mộ cách nay 600 năm của một người Việt bị bắt buộc xa rời quê cha đất tổ cho đến cuối cuộc đời, không một lần về lại.

Nguyễn Bá Tĩnh, sinh năm 1330, con của một gia đình nông dân nghèo. Từ nhỏ nổi tiếng thông minh. Chẳng may cha mẹ mất sớm, năm lên sáu ông được gửi vào chùa nuôi ăn học, lấy pháp danh là Tuệ Tĩnh. Lúc 22 tuổi, thi đỗ Thái học sinh, nhưng không chịu ra làm quan mà dấn thân vào con đường nghiên cứu y học với tâm niệm cứu người. Ông nổi danh là một thầy thuốc giỏi. Người đời gọi ông là vị thánh thuốc nam với câu nói nổi tiếng ‘Nam dược trị Nam nhân’.

Bên cạnh chữa lành người bịnh, ông còn đào tạo học trò, viết sách, truyền bá kiến thức, giới thiệu 500 bài thuốc nam qua thơ phú. Ông để lại cho đời những tác phẩm y học bằng văn chương trác tuyệt. Ông cũng tự trau giồi đèn sách, năm 45 tuổi thi đậu Hoàng giáp, ai nấy đều nức lòng ngưỡng mộ.

Nhưng rồi đến năm 55 tuổi, ông bị sung vào đoàn người đưa đi triều cống nhà Minh. Bấy giờ nước ta đang bị Bắc phương đô hộ. Hằng năm vua Việt phải cống nạp cho thiên triều ngọc ngà, châu báu và những nhân tài của đất nước. Con đường lưu vong của bậc danh y đưa ông đến vùng trời xa lạ.

Ở cung điện Trung Hoa, ông tiếp tục làm nghề thầy thuốc. Chẳng bao lâu đã nổi tiếng. Một lần ông cứu sống vợ của vua Minh là Tống Vương Phi, được triều đình phong tước ‘Đại Y Thiền Sư’. Trong buổi lễ nhậm chức, giữa công hầu vương tướng, lòng chạnh nhớ quê hương, cảm thương cho thân phận người dân nhược tiểu, ông bật khóc nức nở. Đến tuổi già, biết chẳng có cơ hội trở về, trước khi qua đời ông dặn khắc trên bia mộ của mình dòng chữ ‘Ai về nước Nam cho tôi về với’.

Ba thế kỳ sau, năm 1690, tiến sĩ Nguyễn Danh Nho đi sứ sang nhà Thanh, đến thăm mộ phần, cảm động với lời nhắn nhủ của cố nhân, xin đưa hài cốt danh y Tuệ Tĩnh về nước, nhưng nhà Thanh không chấp nhận. Vị sứ thần bèn chép lại lời ghi trên mộ, về đến Kim Môn thuê người khắc nguyên văn trên bia đá.

Nhưng rồi có quá nhiều huyền thoại liên quan đến tấm bia đá nầy đến nỗi hàng ngàn người đến dâng lễ, cúng bái, năm 1846 vua Thiệu Trị cho là mê tín, ra lịnh đục bỏ hết những chữ trên bia và nhốt nó vào ngục thất. Qua bao thăng trầm lịch sử, tấm bia có hàng chữ bị đục bỏ lại được bảo tồn cho đến ngày nay. Cổ vật gợi lại số phận của người con lưu lạc, đau đáu nỗi niềm một ngày được nhìn lại quê hương.

Hài cốt Tuệ Tĩnh nằm tại đất Trung Hoa là sứ điệp ngàn đời. Người Việt đến đây, tìm thấy tấm bia là tìm thấy lời nhắn gửi của vị đại sư về thân phận người dân bị mất nước, bị nô lệ. Còn người Trung Hoa nhìn thấy tấm bia cũng hiểu được sức mạnh tiềm ẩn và tình yêu quê hương cháy bỏng đến tận cùng của dân tộc Việt Nam.




Saturday, 9 September 2023

NGƯỜI VIỆT ĐẦU TIÊN TRÊN NƯỚC MỸ

 NGƯỜI VIỆT ĐẦU TIÊN TRÊN NƯỚC MỸ

Lịch sử cho biết người Việt đầu tiên đã đặt chân lên đất nước Hoa Kỳ vào năm 1849, tên là Trần Trọng Khiêm, sinh năm 1821, tuẫn tiết năm 1866. Cuộc đời của ông Khiêm trãi qua nhiều biến động, và cuối cùng đã chết như một vị anh hùng.
Trần Trọng Khiêm sinh tại huyện Sơn Vi, tỉnh Phú Thọ miền Bắc Việt Nam. Thuở nhỏ nổi tiếng là người hay chữ, nhưng không chịu đi thi. Năm 20 tuổi ông lập gia đình với một cô gái xinh đẹp và theo nghề buôn bán gỗ. Năm 1843, vợ ông bị một tên chánh tổng hại chết vì muốn chiếm đoạt nhưng không được. Trong cơn căm giận, Khiêm giết tên chánh tổng nầy để trả thù cho vợ, rồi trốn xuống miền biển, xin làm thủy thủ cho một tàu buôn nước ngoài.
Sau khi lần lượt ghé qua Hong Kong, Anh, Hòa Lan, cuối cùng tàu cập bến thành phố New Orleans của Mỹ vào năm 1849. Tại đây ông đổi tên là Lê Kim, nhập vào đoàn thợ ô hợp của một người Gia-nã-đại tên Mark để đi tìm vàng ở miền Viễn Tây.
Giữa cảnh hỗn độn, trụy lạc và cướp bóc đó, Trần Trọng Khiêm thấy mình không thích hợp. Năm 1854 ông tìm về California làm công việc chạy tin cho vài tờ báo, như Alta California, Morning Post, Daily Evening. Đề tài chính ông thường viết là những hiểm họa và cay đắng tại những mỏ vàng quanh khu vực San Francisco. Một số bài báo của ông bây giờ vẫn còn được giữ trong thư viện. Hai năm sau, ông lại theo một chuyến hải hành sang Hong Kong, nhập quốc tịch Trung quốc và trú ngụ tại đây một thời gian.
Tiếng gọi quê hương đem Trần Trọng Khiêm về nước năm 1854. Dẫu vậy, ông không dám trở lại làng cũ vì sợ bị bắt, mà phải vào tận Định Tường (Nam Kỳ) để lập nghiệp với danh phận một người Minh Hương. Ông là một trong những khách tiên phong khai phá, lập nên làng Hòa An, nay thuộc tỉnh Đồng Tháp. Tại đây ông tục huyền và sinh hạ hai người con trai, là Lê Xuân Lãm và Lê Xuân Lương.
Mang thân phận một người Minh Hương, mà tấm lòng với tổ quốc Việt Nam không hề suy giảm trong ông. Khi quân Pháp nuốt trọn ba tỉnh miền Đông Nam Kỳ, chúng hăm he chiếm lấy cả ba tỉnh miền Tây. Để chống lại quân xâm lược, Trần Trọng Khiêm tình nguyện đầu quân với thủ lĩnh Võ Duy Dương trong công cuộc toàn dân kháng chiến. Ông đảm nhận công tác chỉ huy ở những chiến trường Cao Lãnh, Cái Bè, Cai Lậy.
Năm 1866, trong một đợt truy quét của Pháp do tướng De Lagrandiere thống lãnh, lực lượng Trần Trọng Khiêm bốn bề thọ địch, chịu thất thủ. Không để lọt vào tay giặc, ông đã tuẫn tiết, chết cho non sông. Khi ấy mới 45 tuổi. Mộ của ông nay vẫn còn ở Đồng Tháp. Trên bia ghi lại hai câu đối cảm kích một vị anh hùng:
Lòng trời không tựa, tấm gương tiết nghĩa vì nước quyên sinh,
Chính khí nêu cao, tinh thần Hùng Nhị còn truyền hậu thế.




Friday, 8 September 2023

VỊ KHÁCH THIẾU NIÊN

 

VỊ KHÁCH THIẾU NIÊN

Năm 1850, cách nay đúng 153 năm, một buổi sáng Chúa nhật của tháng Giêng, tuyết phủ trắng thành phố nhỏ mang tên Colchester, xứ Anh. Ông Egglen thức giấc và tự nhủ với thời tiết này ở nhà là tốt nhất. ‘Ai lại đi thờ phượng trong ngày băng giá khắc nghiệt như vậy?’ Nhưng rồi ông nghĩ lại, mình là chấp sự của Hội Thánh. Nếu Chấp sự mà không đi thì còn ai đi thờ phượng Chúa? Nghĩ như vậy, ông vội vàng thay quần áo ấm và mang giày boot chuẩn bị lội bộ hơn 4 cây số từ nhà đến nhà thờ.

 
Ðến nơi mới thấy không phải chỉ có một mình ông muốn làm gương cho Hội Thánh. Có cả thảy 13 người đã đến trong một ngày tuyết phủ. 12 tín hữu và một người khách viếng thăm Hội thánh lần đầu trong cơn giá rét. Mục sư không đến được. Vài người đề nghị cùng nhau cầu nguyện rồi giải tán về nhà nghỉ sớm. Có người không đồng ý. Họ đã cố gắng đến đây, đã đi một đoạn đường quá xa đầy gian nan nên cần phải có một buổi thờ phượng đàng hoàng. Ngoài ra còn có một khách viếng thăm. Đó là một cậu con trai 13 tuổi. Nhưng không có Mục sư, ai sẽ lo phần giảng luận? Egglen là Chấp sự duy nhất có mặt. Trách nhiệm thuộc về ông ta. Và ông vâng lời Chúa, chia xẻ một bài ngắn độ 10 phút. Cuối cùng, ông nhìn thẳng vào chàng thiếu niên: ‘Hỡi cậu trẻ tuổi kia, hãy tìm kiếm Chúa Jesus. Hãy tìm kiếm Ngài’. Sau đó, buổi thờ phượng kết thúc và ai nấy trở về nhà

 
Nhưng câu chuyện thật sự chưa chấm dứt. Hãy nghe cậu bé 13 tuổi, bây giờ là một chàng thanh niên kể lại: ‘Tôi đã thấy những gì tôi muốn tìm và những đám mây trong tâm hồn tôi từ từ tan biến, bóng tối bỗng mất đi và trong giây phút kêu gọi đó, tôi thấy ánh sáng mặt trời soi chiếu trong lòng tôi’.

 
Vị khách thiếu niên hôm ấy chính là Charles Haddon Spurgeon, một nhà truyền giảng lừng danh của Anh quốc. Ông bắt đầu giảng đạo từ lúc 17 tuổi. Chỉ vài năm sau đã xây một nhà thờ có sức chứa 5000 người. Ông hầu việc Chúa ở tại đây cho đến cuối cuộc đời. Ông tạo ra phong trào Phục hưng lớn mạnh của thế kỷ 19. Tang lễ của ông có 60.000 người sắp hàng để được nhìn mặt lần cuối.


Chấp sự Egglen không biết điều đó sẽ xảy ra, nhưng Chúa đã dùng ông để dấy lên một nhà tiên tri cho Danh Ngài.

 

Lê Trần 2023.





 

Thursday, 7 September 2023

Ý NGHĨA CHỮ SĨ

 


Ý NGHĨA CỦA CHỮ SĨ

Suốt mười năm qua, một trong những thắc mắc nhiều người trong Hội và bạn bè thường hỏi, là tại sao Hội Cờ Tướng Thân Hữu Úc Châu chọn con SĨ làm biểu tượng (logo) thay vì những con Cờ mạnh mẽ khác như Tướng, Xa hay Pháo, Mã.

Trong những quân cờ, con Sĩ xem ra tầm thường và hiền lành nhất. Nó đứng kế bên vị Tướng chỉ huy, làm nhiệm vụ bảo vệ, hộ giá. Hai con Sĩ chỉ di chuyển từng bước một theo đường chéo trong cung. Chúng đi và đứng tại 5 điểm, được coi là quân cờ yếu nhất, dù rằng nếu mất Sĩ thì Tướng trong cơn nguy hiểm nếu đối phương dùng hai Xe hoặc Xe Mã Chốt tấn công. Cho nên chiến thuật bỏ Pháo đoạt Sĩ rồi dùng hai Xe tấn công là phương án thường thấy. Ở bàn cờ tàn khi còn Pháo, người chơi cờ phải chú ý giữ Sĩ để làm ngòi cho Pháo tấn công.

Có những câu nói thường nghe về con Sĩ:

Khuyết Sĩ kỵ song Xa

Khuyết Sĩ kỵ Mã

Nhất Sĩ chòi góc cóc sợ Mã công

Tướng mất Sĩ như đĩ mất váy.

Đây chỉ là những ngôn từ nói lên phần nào tầm quan trọng nhỏ nhoi của quân Sĩ.

Chữ Sĩ  rất đơn giản. Nó chỉ gồm ba nét: hai nét ngang và một nét thẳng đứng. Trong văn học, Sĩ có nghĩa là học trò, là người nghiên cứu, có hiểu biết sâu rộng. Họ là những người có học vấn, thuộc làu binh sử, thường ở bên cạnh Tướng Soái để tham mưu, trù hoạch phương kế cho những cuộc hành quân, chinh phục.

Sĩ có hàm ý trí thức, có trình độ học vấn, học hành giỏi giang, có kiến thức sâu rộng. Sĩ còn mang ý nghĩa uyên bác, chăm chỉ, hiểu biết phong phú. Ngoài ra, Sĩ còn ý nghĩa của phẩm hạnh. Đó là người có bản chất đạo đức, lịch lãm và cư xử trong xã hội cách tốt lành, cao thượng. Nói chung, một người có chất Sĩ đích thực là công dân lương thiện, hiểu biết và có tác phong cao đẹp.

Giáo sư Cao Xuân Huy đã từng giảng rằng chữ Sĩ tuy chỉ có ba nét nhưng khó viết vô cùng. Viết sao cho thẳng, cho cân không phải do cách cầm bút mà do nội lực từ thẳm sâu của TÂM, từ sự triết minh của TRÍ, để hiểu đúng và đủ về lẽ chánh trực, ngay thẳng.

Chữ Sĩ gồm có hai nét ngang, nét dài ở trên và nét ngắn ở dưới. Nét ngang dài ở phía trên minh định rằng Sĩ là thứ nhất trong “tứ dân” sĩ, nông, công, thương. Nét ngang dài nói lên rằng làm người phải biết công bằng, hài hòa, cao thượng. Người có chất Sĩ phải xem trọng đạo đức, thanh danh, sự hiểu biết và đặt chúng làm ưu tiên cho cuộc đời hơn là nét ngang ngắn biểu tượng của miếng cơm, manh áo, gạo tiền.

Người chơi Cờ có chất Sĩ trước hết phải xem trọng tư cách, thái độ khi ngồi trên bàn Cờ hơn là sự thắng bại thường tình của một cuộc cờ. Nói cách khác, phẩm cách của người chơi Cờ có giá trị hơn là kỳ nghệ.

Chữ Sĩ có một nét thẳng đứng gọi là nét sổ.  Sĩ phải đứng thẳng trong đời, không được cong lưng trước sai trái, quỳ lụy trước bạo quyền, hay vì danh lợi mà bỏ mất tinh thần thượng võ. Người chơi Cờ cũng cần có những phẩm hạnh cao đẹp đó. Dù thắng, dù thua, người đó vẫn kiên cường, vững mạnh. Không lấy sự ăn gian làm cứu cánh cho chiến thắng, không lấy mưu mô để giành những danh dự hão huyền. Người chơi Cờ chẳng những xem trọng danh dự mà còn đứng thẳng trước mọi thách thức tầm thường của kiếp nhân sinh.

Nét ngang dài phía trên và nét sổ kết thành hình chữ thập. Đó là chí hướng của người Sĩ cố vươn mình lên mười phân vẹn mười, dù rằng số 10 đó phải đứng trên nét ngang ngắn của miếng cơm, manh áo, của công việc hằng ngày, của nhu cầu cần thiết cho gia đình, con cái. Và rồi, khi cả ba nét kết hợp cách hài hòa, chúng ta sẽ có một chữ Sĩ với hình dạng của một cánh chim tung bay giữa biển trời cao rộng. Đó chính là ước nguyện vươn mình của những tâm hồn cao thượng, biết rằng dù sống giữa thế giới trần tục mà trí tuệ bay bổng, đạp trên sỏi đá để dấn bước trên con đường chân thiện mỹ.

Hiểu rõ như thế chúng ta sẽ thấy chơi Cờ Tướng không đơn thuần là một thú tiêu khiển mà là trải nghiệm sự cao đẹp của kiếp người. Chúng ta không phải chỉ lao vào cuộc sát phạt thắng thua mà là rèn luyện trí tuệ, nhân cách qua phương án dùng binh, áp dụng chiến lược và huy động nguồn lực trí óc để tạo nên sức mạnh tinh thần. Và bởi sức mạnh đó chúng ta sẽ thành những con người mang tính chất SĨ, đem lại lợi ích, niềm hân hoan và an bình cho xã hội.

Cuối cùng, những người chơi Cờ có chất Sĩ chính là những người biết LẤY CUỘC CỜ LÀM ĐẸP CUỘC ĐỜI vậy.

Tom Trần

 

象棋裡的《士》的意

 

       这十年来,棋友和朋友们一直很感纳闷, 问我为何《沃洲象棋联谊会》不以將, , , 马或包等任何一枚強子来做棋会的会徽, 而偏偏要选那弱不禁风的《士》呢?

       在象战中, 士是最平凡, 最柔善, 战斗力最弱的棋子, 它与生俱来就是主帅寸步不离的贴身護衛。双士终其一生只在九宫内的五个点来回走动, 虽然力弱, 却又是个不折不扣的護主忠臣, 躹躬盡粹, 死而后已。而一旦失去单或双士的掩護, 帅將被处于險境, 会遭受敵方強硬子力无情, 猛烈的攻, 时刻会遭滅顶之禍。《缺士怕双车》《車马兵欺单缺士》等象棋谚语就很清楚说明了双士的重要性, 从而引发人们对《弃包破士,双車连攻》等戰术的兴趣

         在棋战中, 棋子与棋子之间常会体现出一些相生相克的道理。就如对奕中, 敵方丢失双象而我方有炮, 谓缺象怕炮攻, 该利用其双士作我炮台来大做文章。

         下面是一些在棋谚中常提到关于《士》在棋战中的局部重要性

--缺士怕

--撑起羊角士,不怕马来

--將缺士如婊子丢了褲子一一裸赤赤,滑脱脱

 

    《士》字是个很简单的三笔字: 两画横, 一画直。《士》在文学中的意义是学生, 文人, 研究工作者,高智商的人。《士》亦指那些学识渊博, 精通兵家策略,为主帅出謀獻策, 有《帷幄運筹, 战千里》本领的智者; 兼有智慧 , 聪敏, ,正直, 高尚品德, 人格, 丰富阅历的意义。總而言之, 一个有《士》德行的人, 定会是个有见识, 有崇高情操与道德的良善公民。

        高春辉老师曾多次谈及这个《士》字, 虽是个简单三笔字, 但要写得好並不容易。嚴格来说要㝍得均衡, 工整, 蕴含內在美, 除了要求執笔者有正确的书写手法外, 更需要用一颗《真心》來写。《真心》乃内心深处的《心》与明哲《智慧》的和谐融滙, 是精气神的完满结合, 達到了水乳交融的至高境界凝聚而成的一种自在旡礙力量, 就是這微妙力量主宰着一个人的精神, 思想, , 识与行为

     《士》字有两横笔。上方較长的一笔象征《士》是《仕, , , 商》排名中首要一()。有《士》的品质者是个有道德, 洁身自爱的人, 对人尊重, 给人欢喜, 待人处事完美。《士》人在对奕时, 是清楚明暸个人的品格, 德行,自尊, 谦虚要比棋盘上的胜负得失來得更重要。換句话说, 下棋人的高尙《棋品》要比《棋兿》本身更为可贵, 更高層次 。下方较短的一笔則指衣食住行等世俗的琐碎之事

       《士》字中的那一笔由上而下稱为竖兒。《士》是个顶天立地的男子汉, 重諾言, 有自尊, 有豪侠的气魄与情杯, 不亢不卑, 不畏強,为斗米而彎腰, 为名利而喪失尊嚴, 经得得起世间风雨的考验。《士》人认为胜负並不是人生的最终究境和目的, 胜与负都要光明正大, 无愧于心。《士》者不屑以奸诈卑下手段謀取虚假的荣耀, 先自重然后人才重之。

         上横笔与竖兒合成的一个《十》字,並不因其建基于那暗喻世俗琐事的短画上而感到自卑, 反之更展示出《士》有强大非凡的魄力, 发奋, 上進, 自強不息的志向

         当這三笔联合在一起就成为一个極之工整, 和諧的《士》字。譬喻一只空中自由展翅之鸟, 正向海阔穹篬高处飞, 一展淩云之志。又如心怀高尚襟怀, 立志一展心中远大抱负的智者们, 虽身处凡俗物欲横流的世界中, 然而心灵,智慧却升华到真善美的境界

        明白到這一点, 们才真正意识到下棋不是单纯为娛樂, 消遣, 而是智者们正在体验着人生最崇高, 贵的历练。把握利用調將用兵, 運用战略战术之机来锻炼我们的人格, 智慧, 以我们那股《心与智》形成的力量的《真心》来浄化社会,做福人  

    

        最后,一个有《士》品德的下棋人正是一位懂得《以棋来美化人生 》的智者!