HOÀNG ĐẾ ĐẦU TIÊN CỦA VIỆT NAM

 HOÀNG ĐẾ ĐẦU TIÊN CỦA VIỆT NAM

Đinh Tiên Hoàng là vị vua đầu tiên của Việt Nam xưng là hoàng đế, đạt tới đỉnh cao ngôi vị và danh hiệu, khẳng định vị thế vững chắc của một quốc gia độc lập, thống nhất. Từ triều đại nhà Đinh rồi sau đó những triều đại kế tiếp Lê, Lý, Trần dân ta mới được các nước lân bang, nhất là Trung quốc, công nhận là một quốc gia độc lập.

Trước nhà Đinh, các vua chỉ xưng là tiết độ sứ hoặc xưng vương. Có vài vị xưng đế trong thời Bắc thuộc, nhưng rồi bị thất bại lập tức trước họa ngoại xâm. Chỉ từ Đinh Bộ Lĩnh trở về sau, các vua không xưng vương hay tiết độ sứ nữa mà đều xưng là Hoàng đế như một dòng chính thống. Đinh Tiên Hoàng là vị hoàng đế đặt nền móng sáng lập chính phủ trung ương tập quyền đầu tiên ở Việt Nam. Vì thế ông được xưng tụng là vị vua khai mở nền cai trị chính thống cho các triều đại dân tộc.

Đinh Tiên Hoàng sinh ngày 22 tháng 3 năm 924, mất vào tháng 10 năm 979. Tên thật của vua là Đinh Bộ Lĩnh, còn gọi là Đinh Hoàn. Cha mất sớm, mẹ của ông nương nhờ trong nhà người chú ruột. Thuở bé, ông phải chăn trâu, nhưng đã tỏ ra là người có óc chỉ huy, thường cùng bạn bè dùng cờ lau tập trận. Trong đám bạn đó có vài người sau nầy cùng ông dựng nên sự nghiệp.

Thống soái Ngô Quyền mất năm 944, những người kế vị không đủ bản lãnh cai trị, mỗi hào chủ chiềm lấy một phương, đất nước rơi vào cuộc rối loạn 12 sứ quân. Đinh Bộ Lĩnh đã khôn ngoan kết hợp giữa chính trị và quân sự, chỉ trong một vài năm ông lần lượt đánh thắng 11 sứ quân khác, thống nhất đất nước, mọi người tôn ông là Vạn Thắng Vương. Năm 968, Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi tự xưng là Đại Thắng Minh Hoàng Đế, đặt tên nước là Đại Cồ Việt, đóng đô ở Hoa Lư. Ông xây dựng triều chính, đặt phép tắc cho quốc gia, tổ chức nền cai trị. Đáng tiếc ông chỉ làm vua được 12 năm rồi bị ám sát ở tuổi 56.

Những nhà nghiên cứu đều đồng ý rằng nếu không có sự xuất hiện của Đinh Bộ Lĩnh để thống nhất một quốc gia chia rẽ, tan nát, Việt nam khó thoát khỏi họa xâm lăng và đồng hóa từ phương Bắc khi nhà Tống hoàn thành công cuộc cai trị Trung Hoa. Sử gia Lê Văn Hưu nhận định: ‘Có lẽ ý Trời vì nước Việt ta mà sinh bậc thánh triết’. Nhà phê bình lịch sử Lê Tung viết: ‘Vua chính thống nước Việt ta thực sự bắt đầu từ Đại Thắng Minh Hoàng Đế’.